知了有什么功效与作用

百度 习近平总书记在报告中指出，“伟大斗争，伟大工程，伟大事业，伟大梦想，紧密联系、相互贯通、相互作用，其中起决定性作用的是党的建设新的伟大工程”。

Фур?пошии И?ШС (рус?: распад СССР) — раванд?ои парокандагии системав? дар сохтори и?тимо?, и?тисоди милл?, со?аи и?тимо? ва сиёсии Итти?оди Ш?рав?, ки боиси ?атъ гардидани мав?удияти он дар 26 декабри соли 1991 гардид.

Раванди пошх?ри дар нимаи дуюми сол?ои 80-ум бо ?абули бозсоз? о?оз ёфт; алалхусус, дар хо?иши ?ум?ури?ои иттифо?? ба исти?лоли бештари давлат? ва и?тисод? аз маркази иттифо?? (?Паради со?ибихтиёр??) зо?ир шуд ва бо имзои созишнома?ои Беловежская дар р?зи 8 декабр ва Эъломияи Алма-Ато дар р?зи 21 декабр, таъсиси итти?оди конфедералии ?ум?ури?ои соби?и ш?рав?, Итти?оди Давлат?ои Муста?ил, бо илова намудани сало?ият?ои Президенти И?ШС Михаил Горбачёв дар 25 декабр ва ?абули эъломия дар бораи ?атъи мав?удияти СССР аз ?ониби Ш?рои ?ум?урия?ои Ш?рои Олии И?ШС 26 декабри 1991 ба поён расид.

Бо пошх?рии Ш?рав? 15 давлати соби?и иттифо?? ва якчанд кишвар?ои эътирофнашуда со?иби муста?илият гардиданд.

Сохтори давлат? ва сиёсии ИШ

Харитаи маъмурии И?ШС дар соли 1989

Дар соли 1922, Итти?оди ?ум?ури?ои Ш?равии Сотсиалист? дар замони таъсисаш як сохтори бисёрмиллат?, му?ити бисёр?урфа буд ва ?исми зиёди ?аламрави Империяи Русияро мерос гирифт (дар сол?ои 1917—1921 Финландия ва Ла?истон исти?лол ба даст оварданд ва со?ибихтиёрии Литва, Латвия, Эстония ва Тува эълон шуданд, баъзе ?аламрав?ои соби? Империяи Русия дар сол?ои ?анг ва пас аз ?анг? (1939—1946) ?амро? шуданд: Украинаи ?арб? ва Беларуси ?арб?, Балтика, Бессарабия ва Буковинаи Шимол?, ?ум?урии Тува, Украинаи Закарпатия, инчунин як ?атор дигар ?аламрав?о).

Дар доираи таъсири СССР кишвар?ои бо ном лагери сотсиалист? буданд. Соли 1949 Ш?рои кумаки мута?обилаи и?тисод? таъсис дода шуд ва баъдан асъори коллектив? — рубли инти?олшаванда ба муомилот ворид карда шуд, ки он дар кишвар?ои сотсиалист? гардиш мекард.

Ба туфайли назорати ?атъ? аз болои гур???ои этник?, ба шуури омма ворид кардани шиори д?ст? ва бародарии вайроннашавандаи хал??ои СССР имконпазир шуд, ки шумораи муно?иша?ои байни этник? (?авм?)-и ?удоихо?он ё зиддиш?рав? кам шаванд. Дар баробари ин, дар сол?ои 1960-ум, чунин мешумориданд, ки масъалаи милл? дар СССР ?ни?оят ?ал шудааст?.

Эътироз?ои инфиродии коргарон, ки сол?ои 1960 ва 1970-ум ба ву??ъ пайвастанд, аксаран хусусияти эътироз?о аз таъмини ?айри?аноатбахши мол?о, хидматрасони?ои дорои а?амияти и?тимо?, паст будани маош ва норозиг? аз кори ма?омоти ма?алл? буданд.

Конститутсияи соли 1977-и Ш?рав? як ?омеаи ягонаи таърихии одамон — хал?и ш?равиро эълон кард.

Сабаб?ои фур?пош?

Дар айни замон ягон ба?оди?б ва та?лили мукаммали сабаб?ое, ки боиси пошх?рии СССР гардиданд, ву?уд надорад. Дар байни омил?ои зиёде, ки ба ин раванд таъсир расониданд, ин?оянд:

• бесамар? ва рукуди и?тисодиёти на?шавии (плановая экономика) шурав?, ки аз ?ама бештар бо норасогии доимии мол ифода меёбад; паст шудани нархи нефт, ки дар он ва?т манбаи асосии даромади валютаи хори?? барои додани воридот, аз ?умла озу?авор? зарур буд;
• гуногунии этник?, маданб ва тамаддуни ?исм?ои таркибии СССР, пахш кардани бо?имонда?ои ?мухторият?-и миллии ма?алл?;
• модели ?номенклатура?-и низоми сиёсии ш?рав?, рукуди кадр? ва таназзули элитаи сиёс?; зуд аз даст додани обрую эътибори Комитети Марказии КПСС дар ?омеа;
• хусусияти тоталитарии системаи сиёсии ш?рав?, Набудани ?у?у?у озоди?ои ибтидоии ша?рванд? дар байни а?ол?, таъкиб кардани озодии баён, коллективизми ма?бур?, ?укмронии як идеология, изолятсионизм, сензура;
• рушди нобаробари саноатию и?тисод? дар дохили кишвар, ?афомонии афзояндаи и?тисод?, технологб ва илм? аз мамолики пасиндустриалии ?арб ва вобастаг? аз воридот (?ам мол?ои технологии баланд ва ?ам мол?ои оддии ба мисли гандум). ?афомонии музмин дар сат?и зиндаг? аз кишвар?ои ?арб?;
• ?иссаи номутаносиби калони ММД аз р?и со?а?ои ?айр?айриисте?сол? (дастго?и давлат?, артиш, КГБ) давраи нави ?анги сард ва яро?парто?;
• манъ ва набудани ташаббуси хусус?, сохибкор?; аз тарафи ?онун ва орган?ои давлат? таъкиб намудани одамони фаъоли и?тисод?;
• ?ан? гардондани номенклатураи совет?, мав?уд будани система?ои пушидаи та?симот; порах?рии синфи ?укмрон дар заминаи рукуди и?тисодиёти модели ?сотсиалист?? ва нисбатан камба?ал шудани а?ол? дар сол?ои 80-ум;
• ?дар тамоми ?а?он сохтмони сотсиализм ва коммунизм?, яъне, мабла?гузор? ва ёрии ?арб? ба режим?ои диктатор? ва лухтакмонанди совет? ва зиддиамерико?,
• б??рони идеологияи коммунизм, дар муборизаи идеолог? бохтани Иттифо?и Совет?;
• офат?ои техноген?, пеш аз ?ама фалокати Чернобил, инчунин дигар офат?о, сарфи назар аз сензура ва пин?он доштани маълумот дар бораи он?о аз ?ониби ?укумат маълум гардид;
• бозсоз? на сабаб, балки имконияти ба таври нисбатан осоишта пора-пора шудани лагери сотсиалист? гардид; суст шудани сиёсати тоталитар? боиси му?обилати оммав? ва имконияти чунин кирдор?о гардид: либерализатсия дар Полша, сурат додани девори Берлин, паради со?ибихтиёр? ва ?айра; имконнопазирии назорат аз ?ониби ?укумати марказ? дар охири СССР;
• сохтмон дар СССР дар зери уновони ?пардаи сотсиализм? капитализми мутара?ии давлат?;;
• ?анги Аф?онистон, ки боиси ма?кумияти ?омеаи ?а?он? ва тарсу ?арос дар дохили СССР гардид;
• моносентризм дар механизми ?абули ?арор. ?амаи ?арор?ои му?им дар ?маркази иттифо??? ?абул карда мешуданд, ки ин боиси бесамар?, бюрократизм, талафи ва?т ва норозиг? аз ?укуматдорони вилоят гардид;
• норозигии р?зафзуни а?ол? бо ?атъи доимии таъминоти озу?авор? ва дигар мол?ои зарур?, системаи корт? (талон?), ки то охири солхои 80-ум дар ?ама ?о ?ор? карда шуда буд;

Э?тимолияти пошх?рии СССР-ро диссиденти ш?рав? Андрей Амалрик (?Оё Итти?оди Ш?рав? то соли 1984 бо?? мемонад??, 1969), нависанда, муаррих ва советшинос Хелен д’Энкаусе (Зурабишвили) (?Та?симшавии Империя?, 1978) баррас? ва пешг?? карда буд.